Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, Β’ μέρος

Πῶς ἀπεικονίζομε τὸν Ἅγιο καὶ τί σημαίνει τὸ κάθε ἐπιμέρους στοιχεῖο: 

Τὰ μαλλιά, εἶναι μὲν ἀφρόντιστα ἀλλὰ ὄχι ἄγρια καὶ φοβιστικά, ὅπως γίνονται κάποτε. Δηλώνεται ἔτσι ἡ ἀνεπιτήδευτη ζωὴ τοῦ Ἁγίου καὶ ἡ ἀμεριμνησία του γιὰ τὰ ἐγκόσμια.

Τὸ σῶμα λεπτὸ καὶ μελαχροινό, ντυμένο μὲ ροῦχο ἀπὸ τρίχωμα καμήλας. Ὁ Ἅγιος ζοῦσε μὲ λίγη καὶ ἁπλὴ τροφή καὶ φοροῦσε τρίχινο ἔνδυμα, κατὰ τὶς μαρτυρίες τῶν Εὐαγγελίων γι’ αὐτόν.Ἐπίσης, νὰ ξεκαθαρίσῃ καὶ ἡ ἑρμηνεία γιὰ τὴν τροφή του: “ἐτρέφετο μὲ μέλι καὶ ἀκρίδες” ναί, μέλι, ποὺ βρισκόταν στὰ διάφορα δένδρα τῆς περιοχῆς, καὶ τὶς δροσερὲς ἀκροῦλες τῶν φυτῶν, ὄχι τὰ ἔντομα. Νὰ σταματήσῃ αὐτὴ ἡ παρεξήγηση ποὺ διαιωνίζεται, ὅσο οἱ ἁρμόδιοι ἢ δῆθεν ἁρμόδιοι ἀπαξιοῦν νὰ κάνουν τὴ σωστὴ ἐνημέρωση.

 

Φτερά, διότι σύμφωνα μὲ τὴ ῥήση τοῦ προφήτου Μαλαχίου: “ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν Ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου”, ὁ Πρόδρομος λογίζεται ὡς Ἄγγελος. Ὄχι ὡς ἀνήκων στὶς Οὐράνιες Ἀσώματες Δυνάμεις, ἀλλὰ ὡς ἀπεσταλμένος νὰ προαναγγείλῃ τὸν Σωτῆρα.

Σταυρό, Πρόδρομος τοῦ Ἱησοῦ καὶ προφήτης, ἄρα γνώριζε γιὰ τὸν Σταυρό.

Ἡ διδασκαλία του στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου, ἐξ οὗ τὸ τοπίο ποὺ εἰκονίζεται εἶναι ἐρημικὸ μὲ ἀποῤῥῶγες βράχους, ἐνῷ κάποτε ζωγραφίζεται καὶ ὁ ποταμός.

Κορμὸς δένδρου κομμένος ἢ δενδρύλλιο, μὲ ἀξίνη πάνω του, κατὰ τὸ κήρυγμα τοῦ Προδρόμου “ ... ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται· πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται ...”.

  

Σπανιώτατα, μιὰ τρυγόνα, ὡς σύμβολο τοῦ Βαπτιστοῦ, κατὰ τὸ στιχηρὸ προσόμοιο τροπάριο ἀπὸ τὸν Μικρὸ Ἑσπερινὸ τοῦ Γενεθλίου του (24 Ἰουνίου) : “...τρυγὼν ἡ φιλέρημος σαφῶς ἐπέφανε, τὸ θεῖον ἔαρ μηνύουσα, δι’ οὗ ἐπαύθη τῆς ἀθεΐας χειμὼν βαρύτατος...”.

Στὸ ἀριστερὸ χέρι κρατεῖ πάπυρο μὲ τὴν ἐπιγραφή: “ Ὁρᾶς οἷα πάσχουσιν, ῶ Θεοῦ Λόγε, οἱ πταισμάτων ἔλεγχοι τῶν βδελυκτέων. Ἔλεγχον καὶ γὰρ μὴ φέρων ὁ Ἡρῶδης, τέτμηκεν, ἰδοῦ, τὴν ἕμὴν κάραν, Σῶτερ”. Πινάκιο μὲ τὴν ἀποτετμημένη κεφαλή του εἰκονίζεται στὸ κάτω μέρος τῆς συνθέσεως, ὡς ὑπόμνηση τοῦ τέλους του.
                                                 

Σὲ λιγώτερες ἀπεικονίσεις, ὅταν δὲν εἶναι στραμμένος πρὸς τὸν Ἰησοῦ, ὁ ὁποῖος ἀποδίδεται στὴν ἄνω γωνία, σὲ μικρότερη κλίμακα ἢ ἁπλῶς μὲ εὐλογοῦσα χεῖρα, μέσα σὲ δόξα, ὁ Πρόδρομος κρατεῖ τὴν ἐπιγεγραμμένη φράση τοῦ κηρύγματός του: “Μετανοεῖτε, ἤγκικε γὰρ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν”.