ΣΤΟΙΧΕΙΑ  ΑΠΑΓΓΕΛΙΑΣ

Δ ΄μέρος

κείμενο τῆς Μαριάννας Ἐλευθερίου

Τὴ μεγαλύτερη λεπτότητα καὶ δυσκολία παρουσιάζει ἡ βαρεία. Σὲ κείμενα γραμμένα μὲ πολυτονικὸ ἔχει καταργηθῆ ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ ‘50 καὶ ἀντικατασταθῆ, χονδροειδῶς, ἀπὸ τὴν ὀξεία. Οἱ συλλαβὲς ποὺ τὴ δέχονται τονίζονται ἀνάλαφρα, ὄχι μὲ τὴν ἔνταση τῆς ὀξείας ἢ τῆς περισπωμένης, δηλ. ἀκούγονται σχεδὸν ἄτονες. Ἔτσι, ὁ “εὐσεβῆς” στόμφος μὲ τὸν ὁποῖο ἀποδίδουν κάποιοι, τὶς λέξεις ποὺ δέχονται βαρεία, εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου λανθασμένη ἀπόδοσή τους. Παραδείγματα πάμπολλα: “ΣΈ ΄ ὑμνοῦμεν, ΣΕ ΄ εὐλογοῦμεν,...”, “...ὁ ΔΕ ΄ βασιλεῦς...”, “...ἐν ΜΕ΄Ν τῷ παρόντι βίῳ...”, “ΣΟΙ΄ παρακατατιθέμεθα...”, “ΜΗ΄ ἀποστρέψῃς...”, “Ἄξιόν ἘΣΤΙ΄Ν...” “...ΘΕΟ΄Ν Λόγον...”, “ΕΥΛΟΓΗΤΟ΄Σ εἶ”. Οἱ λέξεις ποὺ σημειώθηκαν μὲ κεφαλαῖα καὶ ὀξεῖες στὰ παραδείγματα, κανονικὰ προφέρονται ἁπαλά, σχεδὸν ἄτονα, σἄν νὰ εἶναι συλλαβὲς τῆς ἑπομένης λέξεως ποὺ ὀξύνεται ἢ περισπᾶται. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴ μελῳδία, δηλ. εἶναι τελείως ἀδόκιμο -σὲ μέλη σύντομα- νὰ τονίζωνται, μὲ μουσικὰ μέσα, συλλαβὲς ποὺ δέχονται βαρεία. Τὸ λάθος αὐτὸ γίνεται κυρίως ἀπὸ μουσικοσυνθέτες τοῦ 20οῦ αἰ. καὶ μάλιστα τῶν τελευταίων ἐτῶν, ποὺ ἀγνοοῦν τοὺς γραμματικοὺς κανόνες τῆς ἀρχαίας.

 
Ἂς ἐξετάσωμε τὴ φωνητικὴ συνιστῶσα πιὸ προσεκτικά. Σχεδὸν ἀδύνατη ἡ καλὴ ἄρθρωση ὅταν κάποιος μιλᾷ μὲ στόμα μισόκλειστο καὶ σφιγμένες τὶς γνάθους, ἢ φτάνει στὸ ἄλλο ἄκρο κι ἀνοίγει διάπλατα τὸ στόμα (ὅπως κάνουν μερικὰ μέλη ἐρασιτεχνικῶν χορῳδιῶν). Ὁ κακὸς καὶ ἀφύσικος τρόπος ζωῆς ἐνοχοποιεῖται γιὰ τὴν ἀτροφία πολλῶν μυῶν καὶ τὴν ὑπερένταση νευρικῶν κλάδων. Θαυμάσια ἄσκηση, προθερμαντικὴ γιὰ κάθε χρήση τῆς φωνῆς, εἶναι τὰ βαθιὰ χασμήματα. Συνδυάζουν τὴν καλύτερη ὀξυγόνωση τοῦ σώματος μὲ τὴ διάταση καὶ τόνωση ὅλων τῶν μυῶν ποὺ συμμετέχουν στὴν παραγωγὴ τῆς φωνῆς καὶ στὴν ἐνίσχυσή της ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ σῶμα μας. Επίσης, χαλαρώνουν τὴν πίεση, τὸ “σφίξιμο”, ἀπὸ τὴ βάση τοῦ λαιμοῦ μέχρι τὸν ῥινοφάρυγγα. Ἔτσι, ἡ φωνὴ ἐκφέρεται πιὸ ἀβίαστα καὶ φυσικά. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι εὐχάριστο γιὰ τὸν ἀκροατή, τὰ νοήματα γίνονται περισσότερο εὔληπτα. Ὄφελος ἔχει καὶ ὁ ἀπαγγέλλων, ἀφοῦ ἐπιτυγχάνει τὸν σκοπό του μὲ μεγαλύτερη σωματικὴ ἄνεση.

Συνεχίζεται