ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑΣ

Β ΄ μέρος

κείμενο τῆς Μαριάννας Ἐλευθερίου

Ὅταν δὲ γνωρίζωμε τὸ κείμενο, ἀλλὰ καὶ ὅταν τὸ γνωρίζωμε, δὲν παραθεωροῦμε τὴ σημασία τῆς ἀναγνώσεως ἀπὸ τὸ βιβλίο. Διαβάζομε, ἢ ἀποστηθίζομε, ἀκριβῶς ὅ,τι βλέπομε γραμμένο (τὰ ἐκκλησιαστικὰ ἔντυπα εἶναι γραμμένα ὀρθά, κατὰ κανόνα), προσέχοντας νὰ μὴν ἀλλάζωμε τὶς λέξεις μὲ παρόμοιες. Παράδειγμα χαριτωμένο, πρὸς ἀποφυγή, ὁ εὐσεβῆς νεωκόρος ποὺ ἔλεγε “περίζωσε”, ἀντὶ “περίσῳζε”, ἢ “τῷ στερεώσαντι τὴν γῆν ὑπὸ τῶν ὑδάτων”, ἀντὶ “...ἐπὶ τῶν ὑδάτων”, παρὰ τ’ ὅτι τὰ διάβαζε ἀπ’ τὸ βιβλίο. Παράδειγμα θλιβερό, παιδιὰ τοῦ σχολείου νὰ ἀπαγγέλλουν στὸ “Πάτερ ἡμῶν” τὶς περισσότερες λέξεις λανθασμένες παρὰ σωστές.

 

Προφέρομε ὅλα τὰ γράμματα τῶν λέξεων, ὅσο κι ἂν βιαζόμαστε ἢ ἔχωμε κουραστῆ. “Κυρλέησον - κυρλέησον - κυρλέησον”, “ἍςΘεὸς Ἅςσχυρὸς ...” ποὺ ἀκούγονται μερικὲς φορές, ἀντὶ καθαρὰ “Κύριε, ἐλέησον”, “Ἅγιος ὁ Θεὸς κ.τ.λ.”, φανερώνουν ἀδιαφορία γιὰ τὴν προσευχὴ καὶ γιὰ τὴ γλώσσα. Ὅπου συναντήσομε -ια- ἢ -ιο-, προφέρομε ξεχωριστὰ τὰ δυὸ γράμματα. Π.χ. οἱ λέξεις “ἁγιασθήτω”, “ἥλιος”, θὰ ἐκφωνηθοῦν “α-γι-α-σθη-τω”, “η-λι-ος”, ὄχι “α-για-σθη-τω”, “η-λιος”. Σὲ φράσεις μὲ πολλὰ ἐπάλληλα φωνήεντα (π.χ. “...ὅτι αἱ ἀνομίαι μου...”), ἀπαγγέλομε λίγο πιὸ ἀργά, ἂν χρειαστῇ, ἢ μὲ μιὰ ἀνεπαίσθητη ἀνάσα ὅπου εἶναι ἐφικτό (μετὰ τὸ “ὅτι”, στὸ παράδειγμα), γιὰ ν’ ἀκουστοῦν ὅλα τὰ γράμματα. Τὴν ἴδια προσοχὴ ἔχομε καὶ ὅπου ὑπάρχουν συνεχόμενα σύμφωνα.

Μιὰ μεγάλη τραγῳδὸς ἔλεγε στοὺς μαθητές της: “τὸ γραπτὸ κείμενο εἶναι προφορικὸς λόγος “κατεψυγμένος”. Ἡ ἀπαγγελία ἑνὸς γραπτοῦ κειμένου εἶναι ἡ “ἀπόψυξη”. Γιὰ νὰ γίνῃ σωστὰ καὶ νὰ μὴ χαλάσῃ, μᾶς βοηθοῦν τὰ σημεῖα στίξεως καὶ τονισμοῦ.” Σχετικὰ μ’ αὐτὰ ἐπικρατεῖ ἡ βαθύτερη ἄγνοια (καὶ ἄγνοια τῆς ἀγνοίας), ἄρα χρειάζεται περισσότερη προσοχή. Ἐπιπλέον, ἐδῶ ἡ κατάργηση τοῦ πολυτονικοῦ συστήματος ἔκανε ἀνεπανόρθωτη, ἴσως, ζημία, ἀφοῦ χάθηκε τὸ στήριγμα, ἡ ἀσφάλεια ποὺ προσέφεραν οἱ διάφοροι τόνοι.

Συνεχίζεται