ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ

Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ,

ὅτι ὤφθης ἐπὶ τῆς γῆς ὡς ἄνθρωπος δι΄ ἡμᾶς;

Ἔκαστον οὖν γὰρ τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων

τὴν εὐχαριστίαν σοι προσάγει.

Οἱ Ἄγγελοι τὸν ὕμνον , οἱ οὐρανοὶ τὸν ἀστέρα,

οἱ μάγοι τὰ δῶρα, οἱ ποιμένες τὸ θαῦμα,

ἡ γῆ τὸ σπήλαιον,

ἡ ἔρημος τὴν φάτνην,

ἡμεῖς δὲ Μητέρα Παρθένον,

ὁ πρὸ αἰώνων Θεός, ἐλέησον ἠμᾶς.

Τὸ ἀνωτέρω εἶναι ἰδιόμελον τοῦ Ἐσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων. Ὁ ὑμνογράφος μὲ μεταφορικὸ τρόπο περιγράφει τὴ συμμετοχὴ τῆς κτίσεως στὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Ἔπειτα, ὁ ἁγιογράφος μετατρέπει τὸ ποίημα σὲ εἰκόνα, προσωποποιώντας τὰ ἄψυχα (γῆ, ἔρημος ὡς γυναῖκες), στὴ σύνθεση ποὺ ἀκολουθεῖ, ὅπου ἡ Παναγία ἔνθρονος μὲ τὸν Ἰησοῦ βρέφος που εὐλογεῖ, δέχεται τὰ δῶρα τῆς κτίσεως.

Ἡ ζεύξη ποιήσεως καὶ εἰκονογραφίας συμβαίνει συχνά. Καὶ οἱ δύο τέχνες στὸν λατρευτικὸ χῶρο ἀντλοῦν θέματα ἀπὸ τὶς ἴδιες πηγές, περιγράφουν τὰ ἴδια γεγονότα καὶ πρόσωπα. Ἡ καλλιτεχνικὴ ἐπεξεργασία ὅμως, προχωρᾷ καὶ πέρα ἀπ’τὴν περιγραφή, ὡς τὴν ἐξήγηση ἢ τὴν ἀλληγορία. Κάθε τέχνη, μὲ τὰ ἐργαλεῖα ποὺ διαθέτει, κάνει ἀντιληπτὲς καὶ τὶς ὑπεραισθητές, νοητὲς πτυχὲς τῆς πραγματικότητος.